Араратский блеф
«трудно найти черную кошку в темной комнате , особенно если её там нет»
Все слышали про «библейский Арарат» - про гору, на которой будто бы остановился будто бы существовавший ковчег будто бы существовавшего Ноя, после будто бы произошедшего «всемирного потопа»?!
А теперь забудем для удобства про все вышеупомянутые «будто бы» и представим, что все это было в действительности: да-да, и мы тоже, не верящие в это, да и во многое другое из всей той инфантильной чуши, что имеется в библейских сказонах.
Итак, ковчег «праведника» Ноя остановился на горах Арарата: поскольку так утверждает сама библия , мы далее «свято» будем «веровать» в это, дабы разоблачение ещё одной чуши не «перегородить» другим.
Следует «законный» следующий вопрос: а где же находится та самая Арарат («мать всех гор» ), не «затерялась» ли она в гуще исторических событий, не забыли ли её местонахождение «неблагодарные» потомки?
На первый взгляд ничего не забыто - туристам со всего света показывают ту самую Арарат, иногда только, мельком перепутывая с другим её именем – Масисом, вызывая лёгкое недоумение у гостей, настолько же легко рассеивая её версией об изначальной их равнозначности, что на самом деле является древней (не более 1,5 тысячелетней, правда…) фальшивкой.
Дело в том, что Арарат, который Масис («Мимино, который –Валико»), имеет к упомянутому в библии такое же примерно отношение, какое древнерусский город Ростов имеет к Ростову-на-Дону, но в отличие их «пары», «Нью-Арарат» Масис считается «библейским Араратом» так же, как если бы Донской «Нью-Ростов» считался бы «тем самым (древнерусским) Ростовом! И как поиски древнерусских памятников архитектуры и пр. Ростова были бы нелепы на территории Ростова-на-Дону, точно так же нелепо искать на Масисе-Арарате что-то от Ноева ковчега (нет, не точно так - не вдвойне нелепо, как есть с Араратами - никакого-то ковчега (и т.п.) не было изначально!).
Ну и каким же образом была развёрнута подобная афера?
Начнем с того, что, во всяком случае до конца 4-го века (раздел Армении между восточным Римом и Сасанидским Ираном), нет ни единого упоминания о Масисе как об Арарате. Тогда они еще были разными вершинами - Масис, которая представлялась вавилонянами как гора-двойник (это вершины Сис или Малый Масис и Масис или Большой Масис) и гора Арарад, позже названная ещё и Карду, из-за названия области, где она находится, - Каррона/Кордука (прародина этнонима «курды»): Иосиф Флавий, живший во 2-м в. нашей эры, писал, что к той горе приходят паломники, чтобы увидеть остатки ковчега Ноя ( Josephus , Jewish Antiquities , London ,1966 , p. 400 ).
Вообще – «потопные горы» всегда располагались значительно южнее Масиса (кроме того , что не путались с ним) - это и Нимуш/Ницир на юге страны Аратта, где остановился не менее знаменитый Утнапишти и кораническая гора Джуди.
Из-за вышеупомянутого раздела Армении область Кордука, завоеванная царем Армении Тиграном 2-м во 2-м веке до н. э. , была окончательно отторгнута уже к началу 5-го века - именно с той поры же армянские церковники, пользуясь ослаблением исторической памяти народов Армении, заявили о собственнооткрытом туристическом объекте (паломничество – туризм древних) – Масисе как об Арарате.
Конечно, читать умеющие могли заметить эту несуразицу - все авторы «до того» пишут одно, после – не совсем то…
Абюденос, Беросос, Евсебиос Кесарийский, Иероннимос Египетский, Иосиф Флавий и др.- историки неармяне, которые, как утверждают нацжулики, не знали, о чем и что писали (да и с какой точностью…). А как же с армянскими источниками, неужели «до того» они то же самое говорили, что и после? Да нет – ничего подобного! Ну, а после «того» - неужели все, как по команде, стали писать то, что «надо»?
Опять-таки - нет!
Начнем с источника, труды которого настолько же ценны для армян, как для греков ценны труды Геродота – с Мовсеса Хоренаци: он, оказывается, ни о каком «Арарате Масисовском» слухом не слыхивал. Масис он называет «безымянной горой», который якобы так был назван в честь правнука Хайка (легендарный «праотец армян») – Амасии («История Армении», книга первая, глава 12).
Обратимся также к не менее ценному источнику Ашхарацуйцу - обобщенной средневековой картографии, авторство которого приписывают Анании Ширакаци – средневековому армянскому географу, математику, историку… Что же великий ученый Армении оставил? Правильно, угадали: Арарат, как и полагается – в Кордуке, а Масис(ы)(Сис и Масис (большой)) – на своём месте и без второго имени…
Хоренаци и следующий автор, о котором хочу говорить – Фавстос Бузанд. Это авторы 5-го века. Анания (Анеци, Ширакаци) – он аж из 7-го века! Значит, не так сразу, легко и быстро шло продвижение модерного бренда – блефа Масисского Арарата…
Но что такого особенного написал Бузанд, что нужно добавить к вышесказанному?
Если вы, дорогие иностранцы, окажетесь в Армении, то, особенно верующим из вас, наверняка интересно будет взглянуть на деревянную дощечку, которая хранится в Музее Первопрестольного Эчмиадзина. Эта «бревнятина» ( ой , извините - священная реликвия), как утверждают, является обломком того самого Ноева ковчега! Доказательством этого считается история о Иакове Мцбинеци из книги Фавстоса «Истории Бузандаран» (все остальные повторяют именно им рассказанную историю, там же в части «3-е писание» (Начало , глава 10-я). «В те времена , великий епископ Мцбина … встал из своего города, чтобы дойти до Армянских гор, до горы Сарарад, что находится … в гаваре (области ;-Р.Габриелян) Кордук»… Дойдя, по рассказу Бузанда, до той горы, он на склонах находит вышеупомянутую деревяшку, и «уверившись», что это и есть часть из Ноева ковчега, возвращается.
Теперь можем представить всю жалость и комичность ситуации, когда туристы, особенно верующие, очарованные величественным видом Масиса, с восхищением указывая на него, говорят: «о, это тот самый, библейский Арарат»? А местный армянин, «знаток» истории, сам настолько же обманутый, как ни странно, поддакивает им. Б ольшинство даже армян и не подозревают об этом: ведь построили же в своё время у села Акори, на склонах «Арарата», церковь святого Акопа на месте, где Акоп/Иаков будто бы нашел фрагмент ковчега (село и церковь провалились в пропасть из-за землетрясения 1840 году), проклинали же восходящих на Арарат (Масис) «святотатцев» Абовяна и Паррота (представители просветительства начала 19-го в.) за дерзость восхождения на «матерь мира» (фламандскому путешественнику Рубруквису (13-й в.) именно так представили «Ноеву гору»), как бы хулили «поднявшемуся на собственную мать!»…
Ведь Айвазовский, написав картину «Ной спускается с Арарата», изобразил Араратом Масис?!
Ведь на гербе Республики Армения, перенятом от первого республиканского (1918 – 1920 гг. ), именно на Масисе изображен «злосчастный» ковчег…
При таком раскладе я не удивлюсь, если на горе Арарат, которая находится в… Австралии у одноименного городка, вдруг найдутся те же «мощи»… Право, какая разница: если они нашлись на Масисе, где их не должно было быть, даже если б Ной с его ковчегом действительно существовали, то почему им не оказаться в Австралии?
Кстати, группа американцев нашла на Масисе бревно в 1949-м году, и после 10-ти месячных исследований заявили, что пока не уверены, является ли это частью того самого корабля. А позже (через 3 года без результативных выводов) отдали это на хранение в музей одной из баз ЦРУ, откуда оно бесследно (никаких следов взлома) и благополучно исчезло почти полвека спустя… Лично я думаю, бревно оттуда просто без лишнего шума убрали, чтобы не посрамиться…
Ниже оставляю армянский вариант для знающих армянский из вашей редакции: опубликовать её в таком же иронично-саркастическом виде в Армении пока не удаётся : к «академичному» же варианту даже приступать не хочу:- не к такому достойна эта тема.
Ռոբերտ Գաբրիելյան
«դժվար է մութ սենյակում սև կատվին գտնելը , հատկապես՝ եթե նա այդտեղ չէ »
ԱՐԱՐԱՏՅԱՆ ԲԼԵՖ
Ո՞րտեղ է գտնվում Արարատ լեռը , գիտե՞ք: Չէ՝ մի՛ շտապեք պատասխանել , թեև , իրոք , խոսքը եբրայեցոց հեքիաթների ժողովածու «աստվածաշնչում» հիշատակվող այն լեռան մասին է , որի վրա Նոյ անունով ոմն հայտնի մեկի հայտնի նավն է , իբր , ժամանակին , տնկվել: Եբրայեցոց ապուպապերը «Արարատի լեռներ» ասվածն էլ են իմացել , որը ոչ թե ամբողջ հայկական լեռնաշխարհին , այլ այնտեղ գտնված Կորդուք գավառին է վերաբերել , Ասորեստանի հյուսիսային սահմանին գտնող նույն այդ շրջանի լեռներին:
Բայց դե , հարգելիներս , լեռը հո պիտի որ մե՛կը լիներ , այնպե՞ս չէ. հո չեր կարող հարյուր- հարյուրհիսուն մետրանոց նավը «փռքվել» , ասենք , մի ծայրով մի տեղ , իսկ մյուսով , ասենք , մի քանի կիլոմետր հեռու գագաթներին: Էլ չասած , թեկուզ որ՝ միայն Կորդուքի , բոլո՛ր գագաթներին՝ միաժամանա՛կ... Չէ , իրոք . - եբրայական «ազնիվ» հեղինակները այդքան չափը չէին անցնի , չէ՞... Եկեք մենք՝ հայերս , ովքեր նրանց աստվածա «փչին» «Սասունցի Դավիթ» էպոսից տրիլիո՛ն անգամ ավելի լուրջ ենք վերաբերվում (ինձ «տեսականորեն» այդպիսիքի շարքին եմ դասեցի. չէ՞ որ Նոյի և այլնի մասին այդ ամբողջը «մաթեմատիկորեն դիցուքել եմ» արդեն) , ուրեմն , «հոգով-սրտով հավատամք» նաև ա՛յս անգամ. պայմանավորվեցի՞նք՝ Արարատ լեռան վրա, որը Կորդուքի՛ լեռներում է գտնվում. - պատումը , վերջիվերջո , իրե՛նցն է ,- դա հո մե՞նք չենք «թխել»... Գիտեմ-գիտեմ («լսում եմ») ձեր բողոքը.- «բա Մասի՞սը...»: Չէ՞ որ , ի տարբերություն տուրիստների մեծ մասի , մենք , հայերս հո գիտե՛նք. Մասիսը , գոնե՝ չափերով , ավելի «Արարատական» է , քան բոլոր Արարատները միասին վերցրած. Ավստրալական «պզուկը» (գուցե թե «երրորդ էշելոնի» որոշ կրետիններ էլ այնտե՛ղ են փնտրում այն նույն նավը...) եթե տնկենք բնատիպարայինի (Կորդուքյանի) վրա , էլի՛ Մեծ Մասիսին չի հասնի՝ հազիվ «մի պնթիկ»՝ Սսի՛ց կանցնի միայն... Բայց նախ տեսնենք , թե այդ ո՞ր չարամիտն այնպես «զոմբիացրեց» հայ ժողովրդին («քեզ ո՞վ ծեծեց , Մա՜րո ջան...») , որ այժմ , իրենց «հայ-ժող»-ի գիտակ ներկայացնողների միլիոնավո՛ր գլխաքանակներում , ովքեր Ավարայրի բոլոր մասնակիցների կենսագրությունը կպատմեն ավելի մանրամասնորեն , քան իրենց սեփական անցյալն են հիշում , դժվարությամբ են երևում նրանք , ովքեր տեղյակ են , որ մինչև մ. թ. հինգերորդ դարը թերևս միայն դիվահարների ու հարբեցողների զառանցանքներում կարող էր Մասիսը «շշկռվել» - «Արարատ» դառնալ: «Հասկանալի» է , որ երբ Հայաստանն արդեն մեկընդմիշտ կորցրեց Կորդուքը , շատերի՛ հայացքներն ուղղվեցին դեպի փառապանծ , վեհազդու Մասիսը... Առաջիններից մեկն էր , գուցեև՝ հենց առաջինը - ամենաճարպիկը՝ հայտնի պոռոտախոս ու կրոնական մոլագար Կորյունը , ով հայտարարել է (գրել է) . - «եթե ուզում եք իմանալ՝ Մասի՛սն է հենց Արարատ սուրբ լեռը»... Պատկերացնու՞մ եք. երբևիցե «Արարատ» չեղած ու չանվանված Մասիսը... «եթե ուզում եք» , ինչու՞ ոչ՝ «Արարատ» էլ , «Ջոմոլունգմա» էլ , տո հենց... «սարի թաղ» էլ , պարզվում է որ , կարելի՛ է անվանել: Կարևորը՝ «իմանալ ուզելը» կամ պարզապես «ուզե՛լն» է հո... Մի տեսակ «բնականորեն» էլ ենթադրվում է , որ նա «ի վերուստ ստացած» «գյու՛տ» է հրապարակում , «լուսավորելով տգետներին»: Իսկ ովքե՞ր էին այդ ժամանակների այդ «տգետները»: Ըստ «գիտության մարմնացում» Կորյունի (որքան ինձ հայտնի է , նա Մասիսի հարցում «նմանս չունեցող» էր դեռևս...) , «տգետ» էին բոլոր ժողովուրդների , այս թեմային վերաբերող , բոլո՛ր գիտելիքները . այդ թվում նույնիսկ՝ բնաղբյուրները գրառողներինը՝ հրեաներինը և կորդուքյան «Արրեդի», «Արարադ» լեռը արձանագրած ասորեստանյան սեպագրերի հեղինակները: Լա՛վ է դեռ , որ այդպիսիք համարվեին «թեթևակի շեղվողները»՝ Նիմուշ - Նիցիրի կամ Ջուդիի վրա «վայրեջքային տարբերակները»՝ հարավային , մերձմիջագետքյան շրջանում , բայց Մասի՞սը , ըստ Խորենացու՝ մինչ «Մասիս» կոչվելն՝ անանու՛ն այդ լեռը... Էհ՝ եթե կարելի է այդպես վարվել , ապա , նույն «տրամաբանությամբ» , ինչու՞ չի կարելի «նոյի տապան» փնտրել ... Ավստրալակա՛ն Արարատի վրա , ի՞նչ տարբերություն , թե երբվանից է այն կոչվել Արարատ: «Արարատ» ( է )՝ ուրեմն և՝ Արարա՛տ - «նույնինքն» է՝ որ կա (ու եղել էլ է , իհարկե)... Իսկ ի՞նչ են հաղորդել առանձին նախորդող հեղինակները: Գուցե նրանցից մի - երկուսն էլ , կամ՝ լա՛վ , գոնե մեկը «տերտերա-կորյունականին» համընկնող տվյալ է փոխանցել... . - ո՛չ , «թանկագիններս» . -մնացյալու՛մ էլ ոչ մի նման բան չեն պատմում... (նշում եմ Արտակ Մովսիսյանի ներկայացրածից . - Բերոսոս , Ալեքսանդր Բազմավեպ , Աբյուդենոս , Հիերոնիմոս Եգիպտացի , Մնասեաս , Նիկողայոս Դամասկոսցի , Եվսեբոս Կեսարացի , Օլիմպիոդորոս Փիլիսոփա , Հովսեփոս Փլաբիոս...): Բայց մեզ , իհարկե , հետաքրքրում են «մինչկորյունյան» հայկակա՛ն աղբյուրները: Պատմահոր համոզմունքին ծանոթացանք: Իսկ ի՞նչ է հաղորդել ամենահայտնի ու ամենաարհեստավարժ հին հայ աշխարհագրագետը՝ Անանիա Շիրակացին: Ճի՛շտ գուշակեցիք . նա էլ , վստահորեն , Կորդուքում նշել է Արարադ լեռը , իսկ Մասիսն իր տեղում՛ է , և այլ անուն էլ՝ չունի՛... Դե , իսկ նրանց , ովքեր տեսել են «մայր աթոռ»-ում գտնվող և «նոյան տապանի մասունք» կոչված փայտի կտորտանքը , թերևս , կհետաքրքրի դրա ծագումը: Եվ թե՝ ումի՞ց է գալիս այդ ցախակտորի՝ հայտնի նավից մնացած լինելու հիմնավորումը: Պարզվում է , որ սկզբնաղբյուրը Փավստոս Բուզա՛նդն է , մյուսները պարզապես կրկնողնե՛րն են . ինչպես հաճախ է պատահում՝ մեծամասամբ՝ «փչացած հեռախոսային» , «էպիգոնիկ»: Ինչու՞: Ահա , ինքներդ դատեք: Բուզանդը պատմում է բառացիորեն հետևյալը. - «Այն ժամանակները Մծբինի մեծ եպիսկոպոսը ... աստվածընտիր մի մարդ (պարսիկ լինելով հանդերձ) , վեր կացավ իր քաղաքից , որպեսզի գա հասնի Հայոց լեռները , Սարարադ լեռը , որ գտնվում էր Այրարատյան տերության սահմաններում , Կորդվաց գավառում:»: Ամբողջը չեմ մեջ բերի . «Սարարադ-Արարատի» ստորոտի՛ց վերցրած հենց այդ փայտի կտորն է , որը հայ տերտերները ցույց են տալիս ու... այո-այո՝ մատները տնկելով Մասիսի՛ վրա , «առա՛նց աչքերը ճպելու» իսկ ասում են . -«ա՜յ տեսեք Արարատը. սրա լանջից է Հակոբոս հայրապետը վերցրել»... Ժամանակին նրանք Մասիսի փեշին , Ակոռի գյուղի մոտ վանք էին կառուցել և բոլոր միամիտներին հավատացնում էին , իբր հենց այդտեղից է Հակոբոսը հայտնի փայտը գտել: Այս վանքն ու գյուղը ավելի ողբերգական ճակատագիր ունեցան (բնակիչներով ու մնացյալով հանդերձ կուլ գնացին երկրաշարժի հարուցած խորխորատին) , քան ամերիկյան տասնամսյա արշավախմբի «ձեռքբերումը»՝ ևս մի «փայտանյութ» , որը նրանք «սրբությամբ» պահպանում էին ԿՀՎ- ի պահոցներում և որն այնտեղից , համարյա կես դար անց «անհետացավ» . - անձամբ ես կարծում եմ , որ դրանց «անհետացման» մի ռացիոնալ պատճառ կար միայն. ինչ-որ կերպ «խելքներին էր հասել» իրենց այդ «գյուտի» ամբողջ ծաղրելի անհեթեթությունը... Սրանցից առաջինների լպիրշ ստասիրությունը , հետագայինների էլ՝ անհուսալի տգիտությունը , գումարվելով Կորդուքի՝ հայաստանից անվերադարձ անջատվելու ավելի քան մեկուկես հազարամյակի հարուցած պատմական (ժողովրդական) հիշողության կորստին , հնարավոր դարձրեցին մի կեղծ իրողություն , որի անհեթեթության , երկերեսանի պոռոտախոսության աստիճանը հայտնի է միայն քիչթեշատ տեղյակ ազնիվ մի բուռ հայերի ընդամենը: Ինտերնետի այլալեզու էջերում վերոհիշյալը կամ ավելին քիչ թե շատ արտացոլված է , ի համոթս ազգովի «պատմագետ» ինքնահորջորջ մեր ծաղրածուական ծամածռության՝ հայալեզու՛ էջերում: Մե՛ր ժողովրդի զոմբիացումը և ինքնազոմբիությունը շարունակվում է . համարյա անհնար է գտնել հայերի , ովքեր հեգնական ժպիտով կնայեն «Արարատի» վրա տապան փնտրողների կամ «գտնողների» վրա , Այվազովսկու «Նոյն իջնում է Արարատից» կտավի վրա , ՀՀ գերբի տգետ բլեֆի վրա , տուրիստների՝ «օ՜, սա բիբլիական Արարա՞տն է...» բացականչության վրա...
Последние публикации на сопряженные темы
Пришествий на страницу: 4006